تجسم تاریخ چندهزار ساله ایران در آیین‌های سنتی سرزمین سیستان
تاریخ انتشار: ۱۹ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۸۰۷۱۴
به گزارش ایرنا، اقوام ساکن گلستان، ظرفیت ویژه‌ای برای استان به شمار می‌روند که همیشه در کنار هم برای تقویت، ترویج و توسعه فرهنگ ایرانی - اسلامی در تلاش هستند.
یکی از فعالان فرهنگی اقوام ساکن گلستان محمد آذری است که در راستای معرفی و احیای رسم و رسوم قوم سیستانی و نشر وحدت و همدلی اقوام مختلف بنیاد نیمروز گلستان را در اواخر سال ۱۳۸۹ تاسیس کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
غرفه بنیاد نیمروز سیستانی ها در جشنواره اقتصاد و فرهنگ اقوام گلستن جنب و جوش زیادی دارد.سیاه چادر را به گونه‌ای تزئین و فضاسازی کرده اند که برای مخاطبان جذاب باشد. مردان سیستانی جلوی سیاه چادر موسیقی سنتی خود را می نوازند و زنان داخل سیاه چادر مشغول سوزن دوزی هستند. غذا، شیرینی، عروسک و صنایع دستی سیستانی هم در جای جای غرفه به چشم می‌خورد.
محمد آذری با پیراهن "برچاک" سفید و "باسکَت" مشکی با لبخند مهربانی پذیرای گردشگران است.
او به ایرنا گفت: وحدت و راهکارهای تقویت وحدت اقوام و نقش تشکل‌های اجتماعی و بزرگان اقوام، معرفی پوشش سنتی، آداب و رسوم، پزشکی سنتی، ضرب المثل‌های سیستانی، آموزش بازی سنتی خسو و کودی کودی، موسیقی سنتی و غذاهای محلی از جمله اهداف حضور بنیاد نیمروز در این جشنواره است.
وی اظهار داشت: مردم با شناخت آداب و رسوم یکدیگر راحت تر با هم تعامل خواهند داشت و احیای برخی فرهنگ ها و آیین ها نیاز امروز نسل جوان برای وحدت و همدلی بیشتر است.
آذری افزود: شاهان اشکانی و ساسانی شاهزاده‌های خود را برای تربیت و آمادگی سلطنت به سیستان می فرستادند و فردوسی هم دربار سیستان را برای معرفی پهلوانی رستم به جهانیان انتخاب می کند این نشان‌دهنده اهمیت اقوام سیستانی در تربیت ایرانی افراد است.
مدیرعامل بنیاد نیمروز گلستان گفت: استفاده بهینه از ظرفیت اقوام در تقویت وحدت و همدلی بین جامعه تاثیرات ویژه ای داشته است.
احیای بازی های قوم سیستانی و ترویج فرهنگ ایرانی و اسلامی
آذری افزود: ترویج بازی‌های بومی و محلی اقوام مختلفی از جمله سیستانی ها احیاگر فرهنگ ایرانی و اسلامی بوده که باید از این ظرفیت ها به خوبی استاده شود.
وی اظهار داشت: خسو، کودی کودی، قلعه پوده، کلاچل چل، چل مشکه، چوب بازی، دوچوبه و رقص شمشیر از جمله بازی ها و ورزش های بومی و محلی سیستانی ها است که در راستای احیای آنها آموزش هایی در بنیاد نیمروز داده می شود.
وی بیان کرد: باشگاه خصوصی "خسو" را برای معرفی بهتر این بازی بومی محلی راه اندازی کردیم و در شهرهای مختلف لیگ خسو برگزار شده و علاوه بر آن درخواست تاسیس انجمن و هیات ورزشی خسو به وزارت ورزش و جوانان ارائه دادیم.
آذری افزود: خسو به معنای محافظت خوب و بهترین دفاع است و در این بازی اعضای تیم باید از یک سردار محافظت کنند تا بتواند خانه حریف را تسخیر کند و چون این بازی همراه ساز و دهل اجرا می شود جذابیت زیادی برای مخاطبان دارد.
موسیقی سنتی سیستانی یادآور تلخ و شیرین تاریخ ایران
وی اظهار داشت: موسیقی سنتی و مذهبی سیستانی یادآور تلخی ها و شیرینی تاریخی فرهنگ اصیل و عمیق ایران و برگرفته از حکمت معنوی، احساسات پاک و دلنشین مردم این قوم است.
وی بیان کرد: تنوع ملودی و ریتم و وجود سازهای متفاوت از جمله قیچک، رباب، تنبورک، سرنا، و دونلی نشانه عمق موسیقی سیستانی است.
مدیرعامل بنیاد نیمروز گلستان گفت: یکی از سازهایی که قدمت کهن و نقش بسزایی در اجرای موسیقی سنتی سیستانی ها دارد قیچک با سرگذشتی طولانی در تاریخ است.
آذری افزود: دهل و ساز نقش ویژه ای در زندگی روزمره سیستانی ها دارد حتی موسیقی کار در بین این اقوام رواج داشته و بخشی از موسیقی قوم سیستانی بوده که از دیرباز اجرای آن در آیین ها و مراسم های این قوم مرسوم است.
وی بیان کرد: الوکه موسیقی دیگر در آوازهای مولودی خوانی سیستانی ها است که در آن که اشعاری در شادی ها با مضامین مذهبی و عاشقانه و با نواختن دف، دایره و گاهی هم دهل و ساز اجرا می‌شود.
مدیرعامل بنیاد نیمروز گلستان گفت: موسیقی قوم سیستانی به شدت جای کار برای معرفی بهتر دارد و در جذب توریست و گردشگر هم موثر است.
طب ایرانی و اسلامی قوم سیستانی
آذری افزود: قوم سیستانی در طول تاریخ برای درمان بسیاری از امراض به سراغ طب سنتی و گیاهی رفته و از گیاهان برای درمان خود استفاده می کردند و تجربه زنان و مردان در شناسایی و شناخت خواص هر گیاه نشان از علاقه آنان به گیاهان دارویی و نقش آن در سلامتی دارد.
وی اظهار داشت: با توجه به فرهنگ غنی قومی محلی سیستانی ها از سالهای بسیار دور در تهیه انواع محصولات طب سنتی مفید، ارگانیک، سالم و مقوی به ویژه در سفرها و جنگ ها مهارت داشته اند.
وی بیان کرد: کشک زرد از جمله غذاهای قوم سیستانی بوده که تاثیر مستقیم در دستگاه گوارش و هضم بالای غذا داشته و از جمله خواص درمانی آن کاهش فشارخون، پاک کننده و تصفیه کننده قوی، سپری مقاوم در مقابل بیماری ها بوده است.
این فعال فرهنگی افزود: ادویه آچار سیستانی علاوه بر طعم مطبوعی که به غذاها می دهد خاصیت آنتی اکسیدانی داشته و در فصول سرد که موادی همچون پیاز یافت نمی‌شد از این ادویه به عنوان جایگزین آن استفاده می‌کردند.
پوشاک سیستانی ها تبلور فرهنگ ایرانی-اسلامی
فاطمه یکتامهر بانوی حاضر در غرفه سیستانی ها گفت: پوشاک سنتی اقوام سیستانی تبلوری از تاریخ و فرهنگ ایرانی و اسلامی است.
وی اظهار داشت: لباس زنان سیستانی با خامه دوزی، سیاه دوزی و سوزن دوزی های زیبا در حاشیه یقه و سرآستین لباس برای گردشگران قابل توجه بوده و در بیشتر زمان ها درباره سوزن دوزی های حاشیه لباس هایمان دختران و زنان جوان مشتاق گفت و گو هستند.
وی بیان کرد: سوزن دوزی زنان و دختران سیستانی نمادی از هویت تاریخی ایرانی بوده و باید از این ظرفیت برای نسل امروز استفاده کرد.
یکتامهر افزود: در سالهای اخیر برخی لباس های جدید جایگزین پوشش سنتی شده اما زنان، دختران، پسران و مردان سیستانی همچنان لباس های محلی را بر لباس های غربی برای حفظ سنت های اصیل ایرانی و اسلامی خود ترجیح می دهند.
درخشش غذاهای ایرانی در سفره های رنگین قوم سیستانی
زهرا گزمه بانوی سیستانی حاضر در این غرفه گفت: در فصول مختلف زنان سیستانی غذاهایی مختص آن فصل می پزند که مظهر و نمادی از هویت ایرانی است.
وی افزود: از جمله غذاهای معروف سیستانی ها چنگال، آبگوشت زابلی، کشک زرد، اوجیزک، تنورچه، دوغ پا، دوغ برک، مسکه، گورماست، شیرک روگنی و نان های محلی با سبزی های کوهی است.
گزمه افزود: با توجه به پیشینه کهن فرهنگی و قومی سیستانی ها در تهیه و تولید بسیاری از خوراکی ها از طریق منابع زراعی و دامی علاوه بر عدم وابستگی به غذاهای غیرارگانیک باعث ترویج سلامت غذای مصرفی خود هستند.
وی بیان کرد: طرز تهیه چلبک، تجکی، آبگوشت، غلور، بورک، قیمه، نان رستم، خرمالندو و بسیاری از غذاها را بارها برای علاقه مندان آموزش داده شده و متقاضیان بسیاری داشته است.
وی اظهار داشت: برگزاری جشنواره های اقوام می‌تواند علاوه بر ترویج و شناخت مردم از این نوع خوراکی های مفید، باعث توسعه اقتصادی شود.
صنایع دستی سیستانی ها شناخته شده در جهان
هاجر یکتامهر که مشغول سوزن دوزی است گفت: صنایع دستی در بین زنان و دختران سیستانی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و نقوش به کار رفته بر روی آثار هنری از دیرباز تاکنون توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب کرده و همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته است.
وی افزود: سوزن دوزی، خامه دوزی، سیاه دوزی، پریوار دوزی، حصیر بافی، سکه دوزی، سفالگری، گلیم بافی، منگلیک، قالی بافی و زیورآلات سنتی از جمله صنایع دستی قوم سیستانی است که علاقمندان زیادی در جهان دارد.
پانزدهمین جشنواره اقتصاد و فرهنگ اقوام ایران زمین ۲۱ آبان ماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی گلستان در گرگان دایر است.
هنرمندان صنایع‌دستی ۳۱ استان کشور و همچنین ۲۱ گروه موسیقی سنتی و آیینی از ۹ استان در این جشنواره حضور دارند.
برچسب‌ها اقوام ایرانی گرگان جشنواره گلستان میراث فرهنگیمنبع: ایرنا
کلیدواژه: اقوام ایرانی گرگان جشنواره گلستان میراث فرهنگی اقوام ایرانی گرگان جشنواره گلستان میراث فرهنگی ایرانی و اسلامی فرهنگ ایرانی قوم سیستانی موسیقی سنتی سیستانی ها صنایع دستی سوزن دوزی ویژه ای
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۸۰۷۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
کشف معماری ۴۵۰۰ ساله در شرق ایران؛ یک خانه و کوچه‌اش پیدا شد!
تپۀ پیرزال در ۶۰ کیلومتری جنوب زابل در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد و در سال ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ثبت شده است. این تپه در سال ۱۴۰۲ از طرف دانشگاه زابل برای آموزش دروس عملی باستان‌شناسی به دانشجویان این رشته در دانشکدۀ هنر و معماری، برای فصل دوم کاوش شد که مهمترین یافته‌های آن، یک سازه معماری متعلق به دورۀ چهارم عصر مفرغ سیستان (حدود ۲۵۰۰ تا ۲۳۰۰ پیش از میلاد) بود، که شامل بقایای ساختمانی یک خانه در لایۀ اول این محوطه است.
به گزارش ایسنا، حسین سرحدی، عضو هیأت علمی دانشگاه زابل، که سرپرستی دومین فصل کاوش آموزشی دانشگاه زابل در تپۀ پیرزال سیستان را به عهده داشت، گاه‌نگاری محوطه پیرزال را بر اساس یافته‌های سطحی، به دورۀ IV شهر سوخته نسبت داده است، درباره جزئیات کشف بقایای معماری متعلق به دورۀ چهارم عصر مفرغ سیستان (حدود ۲۵۰۰ تا ۲۳۰۰ پیش از میلاد) توضیح داد: این معماری شامل بقایای ساختمانی یک خانه در لایۀ اول این محوطه است. این خانه متشکل از تعدادی اتاق در حاشیۀ جنوبی یک حیاط مرکزی است.
او اضافه کرد: کاوش‌های اخیر بیانگر وجود یک کوچه است که احتمالاً این ساختمان را به ساختمان‌ها یا خانه‌های دیگر مرتبط می‌کرده است. بقایای این کوچۀ در ضلع شمالی کارگاه ۳ نشاندهندۀ توسعۀ ساخت و ساز در دورۀ آخر عصر مفرغ سیستان است.
در این فصل، که کارگاه شماره ۳ به ابعاد ۱۰ در ۱۰ متر کاوش شد، سفال‌هایی متعلق به حدود ۴۳۰۰ سال پیش، اشیاء گلی شامل پیکرک‌ها و اشیاء شمارشی نیز کشف شد.
باستان‌شناسان همچنین اشیائی را در ارتباط با مدیریت کالا و نظام داد و ستد محلی کشف کرده‌اند که استقرار در این مکان را با سایر محوطه‌های اطراف برقرار می‌کرد. این کالا‌های مبادلاتی به گمان باستان‌شناسان شامل ظروف سنگی، جانورانی همانند گاو، گوسفند و گندم و سایر ملزومات زندگی در آن دوران بوده است. به نظر آنها، مبادلۀ اشیاء سنگی همچون پیکَرَک‌ها و ظروف مرمرین در این تپه از رونق خوبی برخوردار بوده است.
سرحدی درباره اهمیت این تپه باستانی گفت: بنا به یافته‌های سطحی، به نظر می‌رسد «پیرزال» یکی از بزرگترین تپه‌های متعلق به فاز انتهایی عصر مفرغ سیستان است، که تاریخ و کیفیت آن هنوز از مسائل مورد بحث باستان‌شناسی جنوب شرق ایران به شمار می‌رود.
حمله به نمازگزاران در گذره هرات افغانستان/ ۶ نفر شهید شدند